Wat & Hoe: Kunst in China deel 1

China heeft een lange en uitgebreide geschiedenis, met de eerste dynastie die begon in 1600 v.Chr. Elke dynastie staat bekend om verschillende soorten kunst en heeft unieke kenmerken en redenen achter hun artistieke keuzes.

Hoewel China minder gericht was op schilderijen op doek, zoals we dat in het Westen kennen, heeft het een rijke kunstgeschiedenis in de vorm van jade, tapijten en brons. Om deze complexe geschiedenis beter te begrijpen, zullen we de verschillende kunststijlen van China per dynastie bespreken, te beginnen met de Shang-dynastie en eindigend met de Qing-dynastie. In deel 1 zullen wij het hebben over de Shang-dynastie, Zhou-dynastie, Qin-dynastie en de Han-dynastie.

Shang Dynastie (1600 v. Chr. - 1050 v. Chr. )

De Shang-dynastie was een van de vroegst gedocumenteerde dynastieën in de Chinese geschiedenis. Voor de Shang-dynastie was er de Xia-dynastie, hoewel historici onzeker zijn of deze dynastie historisch of mythisch is. Daarom beginnen we met de Shang-dynastie, waar het eerste Chinese schrift zijn oorsprong vond.

De betekenis van kunst

De kunst van de Shang-dynastie was nauw verbonden met het spirituele en rituele leven. De mensen van de Shang-dynastie geloofden dat het hiernamaals en de wereld van de geesten verweven waren met hun dagelijks leven. Hierdoor werd veel van hun kunst gemaakt voor religieuze doeleinden, zoals het eren van hun voorouders en communiceren met hun god (Di).

De Shang-mensen geloofden dat Di heerste over alle geesten van de natuur en de geesten van hun voorouders. De koning was de enige die met Di kon communiceren, door een beroep te doen op de koninklijke voorouders. Veel van de kunst uit deze periode werd daarom door de koning gebruikt en speelde een rol bij waarzeggerijceremonies en offers.

Daarnaast weerspiegelde de kunst iemands macht en sociale status.

Soorten kunst

Bronzen kunst Rituele bronzen voorwerpen uit de Shang-dynastie behoren tot de meest gewaardeerde objecten uit de oudheid. Dit is ook waar de Shang-dynastie het meest bekend om staat. Brons werd gebruikt voor vaten en gereedschappen die dienden tijdens religieuze rituelen, ceremonies en begrafenissen. Vooral wijnvaten waren van groot belang, gezien het grote aantal dat in tombes is teruggevonden.Kenmerken van de bronzen kunst zijn onder andere het taotie-motief, een symmetrisch patroon dat lijkt op een dierlijk masker.

Bronze Elephant Wine Vessel

Jadebewerking Jade was een uiterst gewaardeerd materiaal tijdens de Shang-dynastie en werd geassocieerd met spirituele kracht, onsterfelijkheid en zuiverheid. Het werd vaak gebruikt om kleine voorwerpen, ornamenten en persoonlijke sieraden te maken. Hoewel jade voornamelijk werd gebruikt voor persoonlijke versieringen, bleven de bi (ronde schijven) en cong (cilindervormige objecten) belangrijk in ceremoniële contexten, waar ze de sociale status van een persoon symboliseerden.

Jadebewerking uit deze periode kenmerkt zich door ingewikkelde ontwerpen, vaak met afbeeldingen van draken (Yang), feniksen of menselijke figuren. Deze ontwerpen weerspiegelden niet alleen esthetische verfijning, maar ook spirituele en symbolische betekenissen die belangrijk waren in de Shang-cultuur.

Shang Dynasty Water Buffalo

Zhou Dynastie (1046 v. Chr. - 256 v. Chr)

De Zhou-dynastie is een van de langst durende dynastieën in de Chinese geschiedenis. De Zhou-periode kan worden onderverdeeld in twee delen: de Westelijke Zhou (1046–771 v.Chr.) en de Oostelijke Zhou (770–256 v.Chr.), die op zijn beurt verder kan worden opgedeeld in de Lente- en Herfstperiode (770–476 v.Chr.) en de Periode van de Strijdende Staten (475–221 v.Chr.).

In deze periode werden voornamelijk de kunstvormen uit de Shang-dynastie voortgezet en verder verbeterd.

Betekenis van kunst

De kunst van de Zhou-dynastie werd sterk beïnvloed door de veranderende filosofische en politieke ideologieën van die tijd. Tegen het einde van de dynastie begonnen de Chinese overtuigingen Confucianisme en Daoïsme vorm te krijgen, wat een grote invloed had op de kunst.

  • Het Confucianisme beïnvloedde objecten die de nadruk legden op hiërarchische relaties en respect voor voorouders. Dit had vooral invloed op rituele voorwerpen en jadekunst.
  • Het Daoïsme beïnvloedde de decoratieve motieven in de kunst, met speciale aandacht voor dieren en natuurlijke vormen.
Soorten kunst

Bronzen kunst en jadebewerking
Zoals eerder vermeld, zette de Zhou-dynastie de kunstvormen van de Shang-dynastie voort. Ze verfijnden de werken en voegden meer diverse patronen toe.

Schilderkunt en kalligrafie  Hoewel er weinig schilderijen uit de Zhou-dynastie zijn overgebleven, zijn geschreven beschrijvingen van de verschillende werken wel bewaard gebleven.

Schilderkunst werd nog niet gezien als een op zichzelf staande kunstvorm, maar begon tijdens deze dynastie wel te ontstaan. Schilderijen beeldden vaak historische gebeurtenissen, portretten of figuren af. Ze werden aangebracht op aardewerk, grafmuren en zijde.

Kalligrafie daarentegen evolueerde in deze periode tot een erkende kunstvorm. Het kwam vaak voor op brons of bamboestroken en kreeg een centrale plaats in de artistieke tradities.

Qin Dynastie (221 v. Chr - 206 v. Chr)

De Qin-dynastie was een korte maar zeer belangrijke periode in de Chinese geschiedenis, waarin China voor het eerst werd verenigd onder Qin Shi Huang, de eerste keizer. De kunst van de Qin-dynastie weerspiegelt de ambities van het keizerlijke project om een machtig en goed georganiseerd rijk op te bouwen. De focus lag op werken die het keizerlijke gezag, kracht en de georganiseerde staat symboliseerden.

Betekenis van kunst

Alle kunst uit deze periode heeft te maken met imperiale autoriteit, controle, orde (militair) en het hiernamaals. Ze gebruikten verder schilderijen en inscripties voor keizerlijke propaganda. Kenmerken van deze periode zijn onder meer realisme, detail in de werken, standaardisatie van de werken en werken van monumentale schaal. 

Soorten kunst

Terracottaleger
Het Terracottaleger is het meest iconische werk uit de Qin Dynastie en misschien wel de beroemdste Chinese archeologische ontdekking. Het leger werd bij de keizer begraven om hem in het hiernamaals te beschermen en bestaat uit meer dan 8000 levensgrote soldaten met geïndividualiseerde kenmerken en realistische militaire kleding. 

Terracotta Army

Monumentale architectuur
De Qin-dynastie staat ook bekend om zijn monumentale projecten, waaronder de fundering van grote delen van de Chinese Muur en het Mausoleum van Qin Shi Huang, een tombe van meer dan 56 vierkante meter.

Schilderijen
Schilderen in de Qin-dynastie was waarschijnlijk eerder functioneel dan artistiek en diende voor doeleinden zoals graftombes, aardewerkdecoratie of voor religieuze/rituele doeleinden. Er was echter een verschil tussen deze dynastie en de eerdere.

In de Qin-dynastie gebruikten ze kleurrijke pigmenten om de visuele impact van de belangrijke werken te vergroten. Een van deze werken was het Terracottaleger, dat oorspronkelijk in levendige kleuren was geschilderd. Helaas vervaagden deze kleuren zodra het leger werd blootgesteld aan het huidig milieu. Hoewel er niet veel schilderijen ontdekt zijn uit deze periode, is er toch vooruitgang te zien. 

Han Dynastie (206 v.Chr. - 220)

De Han-dynastie was een van de belangrijkste en meest invloedrijke periodes in de Chinese geschiedenis. Deze periode staat dan ook wel bekend als de Chinese Gouden Eeuw. De dynastie duurde meer dan 400 jaar en was verdeeld in twee perioden:
1. De Westelijke Han (206 v.Chr. - 9) 
2. De Oostelijke Han (25 - 220) 

Betekenis van kunst

Kunst was in deze periode diep verweven met voorouderverering en confucianisme. Een groot thema was de harmonieuze expressie tussen mens en natuur en de sociale orde. 

Soorten kunst

Graftombe sculptuur en schilderkunst 
Graftombe kunst was tijdens deze dynastie een van de belangrijkste vormen van expressie. Graftombe sculpturen omvatten figuren, dieren en modellen. Schilderijen (muurschilderingen) beeldden vaak het hiernamaals, mytische wezens of de hemel uit. Beiden soorten kunst werden gevonden in de tombes. 

Schilderijen
Naast graftombemuurschilderingen begonnen ze tijdens deze periode ook te schilderen op zijde. Terwijl het eerst voornamelijk werd gebruikt voor voorouderverering werd het steeds meer decoratief en verhalend. De rijke bewoners begonnen schilderijen zelfs in te kopen, waardoor schilders steeds meer gingen experimenteren. Schilderijen uit deze tijd toonden ook vaak de hemel, mythische legendes of het hiernamaals uit, maar ook het alledaags leven en potretten. 

Portret HAn Dynasty

Bronzen werk 
Ook in deze periode zetten de Chinezen de lange traditie van bronzen werken voort. Al zijn de werken de afgelopen jaren enorm geëvolueerd en werden er lampen, spiegels en wierookbranders gemaakt met brons. 

Bronze lamp Han Dynasty

Keramiek en andere sculpturen
De Han-dynastie staat bekend om zijn aardewerk en vooral het geglazuurde keramiek. Hoewel deze soorten werken vaak in het dagelijks leven werden gebruikt, waren er ook voorwerpen die uitsluitend bedoeld waren voor de graftombes. Deze werken bevatten voornamelijk mytische wezens of scènes uit het dagelijks leven. 

Wat andere sculpturen betreft, begonnen de Chinezen bakstenen en stenen te gebruiken om kunstwerken te maken. Dit wordt gezien als een grote ontwikkeling, doordat er voor het eerst dit soort duurzame materialen werden gebruikt. Wanneer een sculptuur van steen werd gemaakt werden er vooral mensen afgebeeld. Dit waren meestal generalen, veldslagen, beroemde historische figuren of functionarissen. 

Bent u na het lezen van deze blog nieuwsgierig geworden naar onze andere blogs? Of onze collecties? Klik dan op een of meerdere buttons hieronder om de collecties te bekijken of om onze andere blogs te lezen!

Collecties